Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia psychicznego, za chorą psychicznie uznaje się osobę ze współistniejącymi zaburzeniami psychicznymi. Interwencja psychiatryczna jest więc skierowana do osób:
- chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne),
- upośledzonych umysłowo,
- wykazujących inne zakłócenia czynności psychicznych.
Spośród wielu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania predysponujących do podjęcia specjalistycznego leczenia psychiatrycznego, wyróżnia się stany psychotyczne. Specyficzne cechy objawów psychotycznych ujętych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 obejmują różne choroby psychiczne.
Schizofrenia – dzieli się na:
- schizofrenię paranoidalną;
- schizofrenię hebefreniczną;
- schizofrenię katatoniczną;
- schizofrenię niezróżnicowaną;
- depresję poschizofreniczną;
- schizofrenię rezydualną;
- schizofrenię prostą;
- schizofrenię innego rodzaju;
- schizofrenię niekreśloną.
Wyróżniamy również zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe):
- schizofrenię prepsychotyczną;
- schizofrenię rzekomonerwicową;
- schizofrenię rzekomopsychopatyczną;
- schizofrenię typu borderline;
- schizofrenię utajoną;
- schizofrenię zwiastunową;
- schizotypowe zaburzenia osobowości;
- utajona reakcja schizofreniczna.
Zaburzenia te cechują się m.in.:
- ekscentrycznym sposobem zachowywania się;
- nieprawidłowościami w sposobie myślenia i afektu zbliżonego do objawów schizofrenii (brak zdecydowanych odchyleń charakterystycznych dla tej choroby);
- skłonnością do przyjmowania postawy wycofanej społecznie;
- niedostosowanie afektu i anhedonia;
- zaburzeniem myślenia i postrzegania;
- przemijającymi epizodami pozornie psychotycznymi, w tym: nasilonymi iluzjami, omamami słuchowymi i urojeniami.
Uporczywe (utrwalone) zaburzenia urojeniowe – zaburzenie cechuje obecnością trwałych urojeń, których nie można zaklasyfikować jako organicznych, schizofrenicznych czy afektywnych.
Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne – cechują się ostrym występowaniem objawów psychotycznych, takich jak urojenia, omamy i inne zaburzenia postrzegania, a także znaczną dezorganizacją dotychczasowego zachowania. Zaburzenie to może (ale nie musi) wiązać się z nagłym, nadmiernym stresem, określanym jako wydarzenie silnie traumatyzujące, które miało miejsce od tygodnia do dwóch tygodni przed wystąpieniem zaburzeń.
Indukowane zaburzenie urojeniowe – charakteryzuje się występowaniem t.zw. stanu „Folie à deux”, indukowanej paranoi, która, choć pierwotnie występuje tylko jako zaburzenie psychotyczne u jednej osoby, jest wzbudzana u dwóch lub więcej osób powiązanych ze sobą emocjonalnie.
