Diagnoza ADHD

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli inaczej zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które charakteryzuje się trudnościami koncentracji uwagi, nadmierną ruchliwością oraz impulsywnością, niekończeniem zadań do końca. Jest to jedno z najczęściej występujących zaburzeń neurorozwojowych. Z danych wynika, że zaburzenie dotyczy 3-5 proc. dzieci w wieku szkolnym oraz 4-5 proc. dorosłych.

Bardzo często problemy trwają latami, zanim dojdzie do rozpoczęcia procesu diagnostycznego. Początki ADHD zwykle mają miejsce w okresie dzieciństwa. Z ADHD się „nie wyrasta”, choć objawy mogą się zmienić wraz z wiekiem. ADHD bywa dużą przeszkodą w sprawnym funkcjonowaniu dziecka w szkole, a osoby dorosłej w pracy. Zdiagnozowanie tego zaburzenia pozwala wdrożyć odpowiednie metody pomocy (np. terapię farmakologiczną, psychoterapię) i poprawić komfort życia.

Kobiety zazwyczaj poddają się diagnozie i leczeniu ADHD w późniejszym okresie życia, gdyż od wczesnego dzieciństwa w inny sposób niż chłopcy radzą sobie z objawami zaburzenia. Dziewczynki/kobiety częściej doświadczają lęku, poczucia wyczerpania, obniżonego nastroju, które to objawy często nie są kojarzone z objawami ADHD.

Częste zmiany nastroju dotyczą bardziej kobiet niż mężczyzn i w ADHD wynikają z dodatkowego wysiłku i energii wymaganej by poradzić sobie z osobistym, wewnętrznym nieuporządkowaniem. Kobiety z ADHD doświadczają też często gonitwy myśli, co zwiększa poziom stresu i wpływa na poczucie własnej nieudolności i przytłoczenia.

Panie także często czują, że otrzymują mniej wsparcia niż mężczyźni w obszarach życia codziennego oraz w odniesieniu do kariery zawodowej, gdyż często zachęca się je do oswajania swoich objawów oraz wypracowywania kolejnych strategii radzenia sobie, przez co mogą stwarzać wrażenie, że doskonale nad wszystkim panują, co bywa wyczerpujące i prowadzi często do wypalenia zawodowego.

Charakterystyczne objawy osiowe obejmują zaburzenia uwagi, nadmierna aktywność oraz impulsywność. W wieku dorosłym objawy zmieniają się, zimniejsza się nasilenie nadmiernej aktywności, która jest odczuwana jako stałe poczucie wewnętrznego niepokoju. Wielu dorosłych pacjentów z wiekiem uczy się także radzić sobie ze swoją impulsywnością, mimo tego zaburzenia uwagi pozostają niezmienione.

Zaburzenia koncentracji uwagi to trudności w skupieniu się na istotnych aspektach sytuacji, błądzenie myślami, nadmierna rozpraszalność, trudności w doprowadzeniu zadań do końca.

Nadmierna aktywność to nasilona potrzeba ruchu, niezdolność do spokojnego siedzenia, niepokój, drażliwość, uczucie ciągłego przymusu, niezdolność do zachowania spokoju.

Impulsywność to nieprzemyślane wypowiedzi, pochopne decyzje, nieostrożne działania.

Trzem objawom osiowym zazwyczaj towarzyszą gwałtowne zmiany nastroju, mniejsza kontrola nad emocjami, niska odporność na stres, dezorganizacja, mniejsza wydajność w pracy, trudności w relacjach społecznych, niskie poczucie własnej wartości, zachowania unikające, prokrastynacja.

Podstawowym warunkiem niezbędnym do postawienia rozpoznania ADHD jest upewnienie się, że osoba diagnozowana ma właściwy potencjał intelektualny, a pomimo tego ma problemy z koncentracją, impulsywnością i nadruchliwością, które utrudniają jej funkcjonowanie. Objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej pojawiają się przed 12 rokiem życia, mogą mieć też różne nasilenie. Pojawiające się objawy mogą dotyczyć całej triady objawów ADHD lub tylko pewnej grupy objawów.

Wynikające z ADHD dysfunkcje i niepowodzenia mogą niekorzystnie wpływać na poczucie wartości, relacje z innymi ludźmi, podejmowanie decyzji, prokrastynację, powodować roztargnienie, drażliwość, brak cierpliwości, częste pomyłki wynikające z nieuwagi. Osobom doświadczającym ADHD często towarzyszą zaburzenia lękowe, depresja, nadużywanie substancji psychoaktywnych. Dobre rozumienie symptomów ADHD może pomóc osobom w dostrzeżeniu ich zasobów takich jak inteligencja, energiczność, kreatywność, odwaga.

Na pierwszym spotkaniu ze specjalistą zbierany jest szczegółowy wywiad, dotyczący występujących objawów oraz historii dolegliwości. Psycholog często pyta o dzieciństwo oraz o zachowania z tego okresu wczesnodziecięcego. Objawy ADHD u osób dorosłych mogą znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie, wpływać negatywnie na jakość życia pacjenta, generować problemy w pracy.

W placówkach MindHealth prowadzimy diagnostykę ADHD u dorosłych, zapraszamy do umówienia się na wizytę.

Diagnozowanie ADHD u dzieci: pierwsza wizyta opiera się na rozmowie z rodzicami bądź dzieckiem, zebraniu wywiadu i obserwacji. Na kolejnych wykonuje się testy diagnostyczne, testy umiejętności poznawczych. Po diagnozie następuje zaprezentowanie wyników testów i obserwacji oraz omówienie diagnozy.

Test CONNERS 3 to narzędzie diagnostyczne wykorzystywane nie tylko przy diagnozie ADHD, ale także diagnozujące zaburzenia współwystępujące, np. zaburzenia zachowania i zaburzenia opozycyjno-buntownicze, dlatego psycholog po analizie wyników testu będzie mógł udzielić rodzicom obszernych informacji o problemie dziecka oraz zalecić odpowiednie dalsze postępowanie. Rodzice otrzymują także pisemną opinię na zakończenie procesu diagnozy.

Wczesne zdiagnozowanie ADHD pozwala pomóc dziecku lepiej odnaleźć się w środowisku szkolnym, ponieważ ma ono specyficzne potrzeby edukacyjne. Bardzo często dzieci z ADHD zapominają o zadanych pracach domowych, przez nieuwagę popełniają proste błędy, unikają psychicznie obciążających zadań, są gadatliwe, przeszkadzają innym dzieciom w trakcie lekcji, wchodzą w słowo i mają problemy z siedzeniem w bezruchu.

Zdając sobie sprawę z ich specyficznych potrzeb rodzice i nauczyciele dziecka zdiagnozowanego są w stanie skupić się na jego deficytach i pomóc mu w osiągnięciu dobrych wyników w nauce.

Narzędzia używane do diagnozy ADHD:

• wywiad rozwojowy/diagnoza psychologiczna,
• kwestionariusze do diagnozy ADHD u dzieci Conners3,
• wywiad do diagnozy objawów u dorosłych DIVA5,
• test neuropsychologiczny MOXO, który mierzy rzeczywiste reakcje badanego zapewniając dokładne pomiary wszystkich czterech podstawowych objawów ADHD (nadruchliwości, zaburzeń uwagi, czasu reakcji oraz impulsywności),
• test umiejętności poznawczych.

Po diagnozie ADHD wydawana jest opinia psychologiczna podsumowująca wyniki obserwacji i testów wraz z zaleceniami. W przypadku zdiagnozowania ADHD, zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe mogą skorzystać z wizyty konsultacyjnej u lekarza psychiatry oraz rozważyć wraz z lekarzem zasadność wprowadzenia leczenia farmakologicznego.

W placówkach MindHealth zapewniamy także pomoc postdiagnostyczną: psychoterapię indywidualną, grupową, grupy wsparcia.

Test DIVA składa się z trzech części, każda z nich odnosi się do objawów występujących zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłości:

1. część pierwsza: Kryteria dla Deficytu Uwagi;
2. część druga: Kryteria dla Nadpobudliwości Psychoruchowej i Impulsywności;
3. część trzecia: Wiek, w którym wystąpiły zaburzenia funkcjonowania spowodowane obecnością objawów ADHD.

Samo wykonanie testu nie wystarczy do postawienia pełnej diagnozy. Niezbędny jest także wywiad z pacjentem, gdyż w 75 proc. przypadków ADHD występuje w towarzystwie innych zaburzeń. Tylko rozmowa ze specjalistą pozwala ustalić, na jakie choroby i zaburzenia cierpi pacjent oraz potwierdzić lub wykluczyć ADHD. Rolą psychologa jest właściwe rozpoznanie i zaproponowanie dalszego procesu terapeutycznego.

Diagnoza przeprowadzana jest w Warszawie, Wrocławiu, Katowicach, Krakowie i Gdańsku. Ceny diagnozy wahają się w zależności od miasta. Wynoszą odpowiednio:

• w Warszawie - 250 zł,
• we Wrocławiu - 400 zł,
• w Katowicach - 400 zł,
• w Krakowie - 400 zł,
• w Gdańsku - 370 zł*

Wizyta u psychologa diagnosty kosztuje tyle samo bez względu na wiek Pacjenta. Aby się umówić, należy zadzwonić pod numer (22) 566 22 24 lub skorzystać ze sklepu internetowego.

* Przedstawione ceny mają charakter informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu Art.66 par.1 Kodeksu Cywilnego.