Tęsknota pojawia się w określonych okolicznościach - w sytuacji, kiedy jesteśmy daleko od rodzinnych stron, możemy tęsknić za domem, po rozstaniu tęsknimy za bliską osobą, po śmierci odczuwamy tęsknotę i rozpacz z powodu straty. Z uczuciem tęsknoty często łączy się potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji i przynależności. Nie tęskni się tylko za daną osobą, ale także za miejscem czy sytuacją. W przypadku deficytu odczuwane są smutek, niepokój, rozdrażnienie, osłabienie koncentracji, czasem także uczucia takie jak rozpacz czy gniew.
Chociaż objawy tęsknoty nie są przyjemne, to są potrzebne i są integralną częścią życia. Tęsknota dotycząca czegoś lub kogoś odczuwana jest przez każdego z nas, na różnych etapach życia. Doświadczenie braku kogoś bliskiego często towarzyszy relacjom międzyludzkim.
Tęsknota to uczucie, sygnał, który mówi nam o naszych potrzebach - to, za czym tęsknimy jest ważne i w jakiś sposób niemożliwe do osiągnięcia. Próbując radzić sobie z tęsknotą wiele osób próbuje ją zagłuszać, jednak nie prowadzi to do poczucia szczęścia. W momencie, w którym pojawia się tęsknota należy zastanowić się za czym tęsknimy i co nam to dawało. Np. po stracie ukochanej osoby tęsknimy za poczuciem bezpieczeństwa, wspólnymi chwilami, a towarzyszy nam poczucie osamotnienia i strach przed przyszłością. Przeżywanie tęsknoty pozwala nam lepiej poznać swoje potrzeby i dążyć do ich zaspokojenia w konstruktywny sposób.
Świadome doświadczanie tęsknoty pozwala stawić jej czoła i ruszyć do przodu, rozwijać się. Jednocześnie zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa czy głębokiej więzi z innymi ludźmi pozwala na ograniczenie objawów tęsknoty. Ponadto dogłębne przeanalizowanie uczuć i sytuacji może nam wskazać, że wcale nie odczuwamy tęsknoty, ale np. czujemy strach przed tym, co nieznane. Dzieje się tak u osób, które wyprowadzają się z rodzinnego domu - muszą one zrozumieć, że nie tęsknią za domem, a boją się tego, że teraz wszystko jest na ich głowie.
Dzięki tęsknocie ludziom łatwiej także docenić to, co było, co mieli. Może być ona bodźcem pokazującym nowe możliwości, ale jednocześnie jest wspomnieniem tego, co było i było dobre. Tęsknota często pojawia się nagle, przybierając formę nostalgii i smutku, ale mija przy zaspokojeniu potrzeb. Co ważne - tęsknota uczy radzenia sobie z frustracją i tym, że nie wszystko możemy mieć i osiągnąć.
Tęsknota powinna niepokoić w momencie, w którym zaburza normalne funkcjonowanie, utrudnia życie, a poczucie straty jest tak silne, że nie można sobie z nim poradzić samemu. Tęsknota, która została odpowiednio przeżyta, powinna być motywująca. Natomiast bagatelizowanie tęsknoty może prowadzić do poważnych problemów. Dlatego w sytuacji, kiedy intensywność uczucia jest przytłaczająca, utrudnia koncentrację, wywołuje problemy ze snem, warto zasięgnąć porady psychologa.
Strata jest uczuciem subiektywnym i każdy z inną siłą może odczuwać tęsknotę za ukochaną osobą czy miejscem. Jednak negatywne emocje, które utrzymują się długo, utrudniają życie, wymagają rozmowy ze specjalistą. Ponieważ tęsknota może być formą żałoby po utracie lub przy braku czegoś lub kogoś, należy podjąć kroki do przepracowania własnych emocji, aby ruszyć naprzód.
Należy także pamiętać, że odczuwanie tęsknoty nie jest wyznacznikiem do np. powrotu. W sytuacji, kiedy ktoś wyjechał do innego miasta i odczuwa tęsknotę za rodzinnymi stronami, uczucie to nie jest sygnałem do powrotu. Oznacza ono, że ktoś odczuwa strach przed nieznanym, nie zaaklimatyzował się, nie ma jeszcze relacji z innymi ludźmi, ulubionych miejsc itp. Świadomość swoich emocji i potrzeb, właśnie dzięki tęsknocie, pozwoli na szybszą adaptację. Tęsknota może mieć różne nasilenie, ale kluczowe jest dowiedzieć się, jakie potrzeby są niezaspokojone i starać się je zaspokoić. Wtedy tęsknota będzie uczuciem budującym to, co w życiu nowe. Jednocześnie pozwala doceniać to, co było i zadbać o to, aby dobre momenty pozostały w pamięci.
W przypadku przeżywania silnej tęsknoty warto udać się na poradę lekarską lub skonsultować się z psychologiem. Doświadczony psychiatra, zwłaszcza w sytuacjach skrajnych, kiedy tęsknota łączy się z żałobą, nagłą stratą lub bardzo przykrym wydarzeniem w życiu może zdecydować o przepisaniu leków uspokajających celem poprawy stanu psychicznego. Kluczowa jest jednak terapia, dzięki której można lepiej przeżyć i przepracować tęsknotę. W placówkach MindHealth czekają na ciebie doświadczeni specjaliści, którzy pomogą w trudnych sytuacjach.
Jak inaczej radzić sobie z tęsknotą? Ponieważ pojawia się ona w różnych momentach życia i towarzyszy każdemu człowiekowi, to niektórzy mają już sprawdzone sposoby na przepracowanie tęsknoty. Niektórym pomaga znalezienie dodatkowego zajęcia, które pomoże odwrócić uwagę od smutku, ale nie jest to konstruktywne przeżywanie tęsknoty, a jedynie zajęcie czasu. W przypadku braku poczucia wspólnoty czy poczucia bliskości na skutek rozdzielenia od przyjaciół i rodziny w związku z np. wyjazdem można z powodzeniem wykorzystać nowe technologie, które pomogą utrzymywać kontakt i relacje.
Tęsknota jest rodzajem uczucia, które nie tylko dotyczy ludzi, ale zauważane jest także u innych ssaków. Jest ono zupełnie naturalne, ma także głębszy wymiar i nie pojawia się jedynie na skutek utracenia kogoś lub czegoś ważnego. Tęsknota może dotyczyć także pór roku - np. tęsknota za wiosną, jednak tego typu uczucie przybiera bardziej formę nostalgii i jest przemijające. Jeśli doświadczasz tęsknoty lub obniżonego samopoczucia i nie potrafisz poradzić sobie z problemem, skorzystaj z pomocy doświadczonego specjalisty.
Źródła
- L. Bakiera, M. Obrębska, Blisko czy na dystans? Psychologiczne aspekty relacji międzyludzkich. Człowiek i Społeczeństwo, 51, 9-21;
- Q. McKinsey, The hidden perils of unresolved grief, dostęp 15.03.2024;
- A. Płoszyniec, Zarys fenomenologicznej analizy tęsknoty, dostęp 15.03.2024;
- R. Zarzycka, Co wybierasz po rozstaniu - żal, gniew i smutek, czy radość i poczucie szczęścia? Akademia Rozwoju Coaching Życia, 2016.
