Introwertyzm: co to jest, jak wpływa na życie? Cechy introwertyka 

Introwertyzm (introwersja) to cecha osobowości związana z kontaktami międzyludzkimi. Introwertyków charakteryzuje skupienie na własnych myślach i uczuciach, a także czerpanie energii z bycia samemu ze sobą oraz czasu spędzonego na refleksji. 

Warto podkreślić, że introwertyzm nie jest jednoznaczny z nieśmiałością czy brakiem umiejętności społecznych. Nie klasyfikuje się go też jako zaburzenie psychiczne. To raczej sposób, w jaki dana osoba przetwarza informacje, wpływający na jej zachowanie i podejście do życia.

Czym jest natomiast ekstrawertyzm, przedstawiany jako przeciwstawny biegun introwertyzmu? Ekstrawertyków cechuje łatwość nawiązywania kontaktów, otwartość i towarzyskość. Osoby te koncentrują się na zewnętrznych bodźcach, czerpią energię z interakcji z ludźmi i są zazwyczaj bardziej impulsywne niż introwertycy. 

U większości ludzi występują cechy introwertyczne i ekstrawertyczne, z przewagą w kierunku jednego z tych typów. Osobę, która ma w sobie równie dużo z introwertyka, jak i ekstrawertyka, nazywamy ambiwertykiem. Ambiwertycy łatwo dostosowują się do różnych sytuacji towarzyskich i w zależności od potrzeby przyjmują różne role. 

Introwertycy – jak wszyscy ludzie – różnią się między sobą. Zwykle łączy ich jednak kilka cech: 

• skupienie na własnym wnętrzu – introwertycy mają tendencję do głębokiej introspekcji oraz analizowania własnych myśli i emocji;
• odczuwanie zmęczenia związanego z intensywnymi kontaktami towarzyskimi – introwertycy czerpią energię z czasu spędzonego w samotności, który pozwala im na regenerację sił;
• wysoka wrażliwość na bodźce zewnętrzne – introwertycy są często bardziej niż inni wrażliwi na bodźce takie jak hałas czy mocne oświetlenie. Narażenie na nie przez dłuższy czas (np. podczas pobytu w centrum handlowym, zatłoczonym lokalu) może prowadzić do pojawienia się zmęczenia lub drażliwości.;
• wysoka empatia – introwertycy łatwo wczuwają się w emocje innych ludzi, co sprawia, że są postrzegani jako troskliwi i współczujący;
• strożność i przemyślane działanie – introwertyków cechuje duża ostrożność w podejmowaniu decyzji, mała spontaniczność i chęć działania według wcześniej ustalonego planu.

Nie istnieje jeden uniwersalny test na introwertyzm, pozwalający rozpoznać introwertyka. Zastanawiając się nad tym, czy jesteśmy introwertykami, ekstrawertykami czy ambiwertykami, powinniśmy zadać sobie pytania m.in. o to, w jakich warunkach najlepiej się czujemy, co daje nam energię i jak odbieramy świat.

Warto też wiedzieć, że wyróżnia się cztery główne typy introwertyków:

1. Introwertyk społeczny – preferuje spędzanie czasu samemu lub z niewielką grupą bliskich znajomych. Unika imprez i spotkań w większym gronie.
2. Introwertyk myślący – poświęca dużo czasu na rozmyślania i czerpie przyjemność z aktywności intelektualnej. Mocno angażuje się w swoje pasje, często związane z nauką lub sztuką.
3. Introwertyk powściągliwy – niechętnie okazuje emocje, przez co sprawia wrażenie wycofanego. Otwiera się dopiero po czasie, gdy poznaje kogoś lepiej. Jest wyważony i spokojny, decyzje podejmuje po głębokim namyśle.
4. Introwertyk lękliwy – odczuwa niepokój w sytuacjach społecznych i ma tendencję do nadmiernego analizowania każdej sytuacji czy decyzji. Chętniej przebywa w domu lub innym otoczeniu, w którym czuje się komfortowo. Nawiązywanie nowych relacji przychodzi mu z trudem.

Uwaga! Silny lęk towarzyszący kontaktom z innymi, powodujący cierpienie psychiczne i unikanie sytuacji społecznych, może świadczyć o występowaniu fobii społecznej. W odróżnieniu od introwertyzmu fobia społeczna (zespół lęku społecznego) jest zaburzeniem i wymaga pomocy psychologicznej.

Wokół introwertyzmu narosło wiele nieporozumień, które warto wyjaśnić. Oto kilka z nich:

• Introwertycy nie potrafią nawiązywać kontaktów z innymi – w rzeczywistości introwertycy mogą posiadać równie rozwinięte umiejętności społeczne jak ekstrawertycy; mają po prostu inne niż oni potrzeby i preferencje.
• Wszyscy introwertycy są nieśmiali – introwertyzm nie zawsze idzie w parze z nieśmiałością, to dwa różne pojęcia. Nieśmiałość wiąże się z lękiem przed odrzuceniem i oceną ze strony innych, podczas gdy introwertyzm jest naturalną preferencją do spędzania czasu w pojedynkę. Introwertyk może być pewny siebie i nie przejawiać nadmiernego lęku społecznego.
• Introwertycy są samotnikami i nie potrzebują kontaktu z ludźmi – wielu introwertyków chętnie spędza czas w towarzystwie innych i nawiązuje bliskie relacje z wybranymi osobami.
• Introwertycy są wiecznie smutni, nie potrafią się bawić – introwertycy bywają radośni i energiczni, również w sytuacjach społecznych – pod warunkiem że czują się komfortowo. Zazwyczaj preferują inne formy rozrywki niż osoby ekstrawertyczne; nie znaczy to jednak, że „nie potrafią się bawić”.

Introwertyzm ma wpływ na różne sfery życia – zarówno na relacje z innymi ludźmi, jak i wybór zawodu czy hobby. Niektóre z możliwych konsekwencji introwertyzmu w życiu codziennym to:

• Bardziej intensywne i głębokie relacje – introwertycy często przedkładają nawiązywanie bliskich relacji z wybranymi osobami nad utrzymywanie licznych, ale mniej zażyłych znajomości.
• Trudności w komunikowaniu emocji – introwertycy miewają problemy z wyrażaniem własnych uczuć, myśli czy opinii, co może prowadzić do mniej efektywnej komunikacji i obniżonej samooceny.
• Spędzanie dużej ilości czasu w samotności i ciszy – introwertycy bardzo cenią sobie spokojne zajęcia i czas spędzany w pojedynkę. Może to być trudne do zrozumienia dla osób ekstrawertycznych, które prowadzą bardziej intensywne życie społeczne.

Introwertycy mogą być lojalnymi, oddanymi partnerami, jednak zdarza się, że wydają się nieobecni i zdystansowani. W przypadku konfliktów na ogół wolą unikać konfrontacji. Partner introwertyka powinien wykazywać wobec niego cierpliwość, zachęcać go do otwartej rozmowy i dawać mu czas na przemyślenie omawianych tematów. 

Zrozumienie potrzeb introwertyka i respektowanie jego przestrzeni osobistej mogą przyczynić się do głębszej więzi oraz bardziej satysfakcjonującego związku.

Chociaż osoby introwertyczne mogą odnaleźć się w wielu zawodach, to jednak największe zadowolenie przeważnie przynoszą im stanowiska, które dają możliwość pracy samodzielnej, w mniejszym zespole, z dala od zgiełku i bez konieczności ciągłej komunikacji z innymi.

Przykłady zawodów odpowiednich dla introwertyków to:

• programista,
• analityk danych,
• pisarz,
• redaktor,
• tłumacz,
• grafik,
• architekt. 

W tych zawodach introwertycy mogą skupić się na swoich zadaniach, korzystać z umiejętności analitycznego myślenia i kreatywności, a jednocześnie unikać stresu związanego z koniecznością nieustannego kontaktowania się z innymi. Ostatecznie to jednak indywidualne zainteresowania i preferencje powinny decydować o wyborze zawodu. 

Wśród popularnych hobby dla introwertyków można wymienić: 

• czytanie książek,
• twórcze pisanie,
• rysowanie,
• fotografię,
• rzemiosło,
• naukę języków obcych,
• pieczenie,
• grę na instrumencie,
• rogramowanie,
• ogrodnictwo,
• układanie puzzli,
• granie w gry planszowe lub komputerowe,
• spacerowanie.

Wszystkie te aktywności dają możliwość wyciszenia się i spędzenia czasu samemu lub w gronie bliskich. Jeśli chodzi o hobby, nie warto się jednak ograniczać; uczestnictwo w grupowych zajęciach, takich jak sporty drużynowe czy warsztaty artystyczne, przy odpowiedniej częstości może być dla introwertyka bardzo przyjemne. 

Aby dobrze żyć z introwertykiem, należy przede wszystkim spróbować go zrozumieć. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą utrzymać dobre relacje z introwertykiem.

1. Wykaż zrozumienie dla jego potrzeb – introwertyków lepiej nie zmuszać do uczestnictwa w długich spotkaniach czy hucznych imprezach. Nie namawiaj więc introwertyka na wyjście, kiedy wiesz, że jest zmęczony i wolałby spędzić czas w domu. 
2. Zachęcaj do wyrażania opinii i uważnie słuchaj – stwórz przestrzeń do tego, aby introwertyk mógł swobodnie wyrazić własne zdanie bez obawy o nieuzasadnioną krytykę. Nie narzucaj swojego zdania. 
3. Nie próbuj zmieniać jego sposobu bycia – introwertyzm to nie wada, lecz cecha osobowości, którą należy zaakceptować. Doceniaj introwertyków za ich indywidualne przymioty i umiejętności, zamiast próbować ich zmieniać.
4. Dostosuj formę komunikacji – introwertycy na ogół czują się bardziej komfortowo w trakcie rozmów indywidualnych niż dyskusji na forum. Podczas spotkań w licznej grupie pozwól introwertykowi milczeć i nie wypytuj go, dlaczego nic nie mówi. Jeśli chcesz, zainicjuj rozmowę na osobności. 

Wspieranie introwertycznego dziecka polega przede wszystkim na akceptacji jego osobowości i respektowaniu potrzeb. Rodzice powinni zachęcać dziecko do rozwijania zainteresowań, a także pomagać mu w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, jednocześnie szanując jego potrzebę przebywania w samotności i ciszy. 

W szkole warto zwracać uwagę na to, jakie warunki są zapewniane dziecku. Uczeń będący introwertykiem może czuć się lepiej w mniejszych grupach, na zajęciach wymagających mniej intensywnej interakcji z rówieśnikami. Istotne, aby rodzice i nauczyciele byli otwarci na rozmowę i starali się zrozumieć malca.

Introwertyzm jest głęboko zakorzenioną cechą osobowości, której nie da się zmienić. Nie można o nim mówić jako o wadzie lub zalecie – to po prostu właściwość wpływająca na to, jak jednostka reaguje na bodźce zewnętrzne i komunikuje się z innymi ludźmi. 

Bardzo ważne, aby zaakceptować swój introwertyzm i odpowiednio dostosować do niego styl życia. W zrozumieniu siebie i swoich potrzeb mogą pomóc książki o introwertyzmie napisane przez specjalistów. Warto również zasięgnąć porady psychologa, który podpowie, jak najlepiej wykorzystywać swoje zasoby. Pomoże też na przykład zwiększyć asertywność i umiejętność rozwiązywania konfliktów, jeśli występują w tym zakresie jakieś trudności. 

Nie należy zapominać, że introwertyzm wiąże się z wieloma mocnymi stronami, takimi jak duża samoświadomość, rozwinięta kreatywność, empatia, wnikliwość i opanowanie. Introwertycy często są świetnymi słuchaczami, sumiennymi pracownikami i niezawodnymi przyjaciółmi. 

Swoje święto introwertycy mają 2 stycznia, kiedy to obchodzony jest Światowy Dzień Introwertyka. 

• Określenie introwertyk opisuje pewien typ osobowości, stawiany w opozycji do ekstrawertyka.
• Jedną z cech osobowości introwertycznej jest skupienie na własnym świecie wewnętrznym, swoich myślach i odczuciach.
• Introwertyk ceni sobie chwile spędzane w ciszy i samotności. Po intensywnych interakcjach z innymi potrzebuje czasu na regenerację. Źle się czuje w większej grupie ludzi, woli spotkania w kameralnym gronie. 
• Wbrew pozorom introwertycy potrzebują relacji z innymi i obecności drugiej osoby. Zaufanie komuś nowo poznanemu zajmuje im zwykle więcej czasu, ale zbudowane przez nich relacje z przyjaciółmi przeważnie są głębokie i trwałe – jeśli chodzi o znajomości, introwertyków bardziej interesuje jakość niż ilość. 
• Introwertyk nie musi być osobą nieśmiałą; introwertyzmu nie należy też utożsamiać z fobią społeczną. 
• Aby utrzymać dobrą relację z osobą o cechach introwertycznych, należy wypracować model komunikacji oparty na akceptacji, zrozumieniu i szacunku. Istotne jest zachęcanie do otwartego wyrażania uczuć, respektowanie granic i dawanie introwertykowi przestrzeni na pobycie z własnymi myślami.