Zgodnie z definicją Słownika Języka Polskiego PWN tolerancja to poszanowanie czyichś poglądów, wierzeń, upodobań, różniących się od własnych. Analogicznie - nietolerancja będzie brakiem tego szacunku. Należy jednak rozgraniczyć tolerancję od przyzwolenia na zachowania krzywdzące innych, wyrozumiałość dla odmienności nie oznacza zgody na każde zachowanie, nawet to krzywdzące innych.
Tolerancja pochodzi od łacińskiego słowa „tolerantia”, które oznacza znosić. Znaczenie to pokazuje wzór zachowania osoby tolerancyjnej - znosi ona zachowania innych ludzi, nawet jeśli nie zgadza się z nimi lub sama nie postąpiłaby w taki sposób. Bycie tolerancyjnym oznacza tolerowanie pewnych rzeczy, ale nie zawsze należy brać w nich udział. Na przykład osoba tolerancyjna wobec osób o odmiennej orientacji będzie zachowywać się neutralnie wobec nich, bez uprzedzeń. Tolerancja to umiejętność zrozumienia cudzych potrzeb, odmienności. To także empatia wobec ludzi i otwartość na to, co jest nieznane.
Ludzie bardzo często reagują strachem i nietolerancją na to, czego nie znają, co jest obce. Osoby takie mogą bać się osób o innym kolorze skóry czy odmiennej seksualności, praktykujących inne nawyki żywieniowe czy odmienne wyznanie. Tolerancja oznacza akceptację tego, że każdy ma prawo do wyrażania siebie, a inne zachowania czy odmienny wygląd nie są powodem uprzedzeń. Nie oznacza to jednak, że godzimy się na różne zachowania - dana osoba może być tolerancyjna i jednocześnie stanąć w obronie drugiego człowieka lub własnej - nie tylko w kontekście fizycznym, ale bardziej metaforycznym - można nie godzić się na pewne rzeczy.
Tolerancja wobec drugiego człowieka zakłada równość, daje poczucie wspólnoty bez względu na różnice kulturowe, religijne czy prowadzony styl życia. Tolerancja to także poszanowanie praw mniejszości.
Według Encyklopedii PWN tolerancja to także "zdolność żywego organizmu do znoszenia bez szkody dla niego niektórych bodźców chemicznych, fizycznych i biologicznych".
16 listopada został ustanowiony Międzynarodowym Dniem Tolerancji. Jest to święto ustanowione w 1995 roku przez ONZ, będące świętem akceptacji różnorodności. Dzień tolerancji to świetna okazja do walki ze stereotypami oraz uświadamianiem ludziom, jak ważna jest inność i wzajemne poszanowanie. Obchodzenie tego święta pozwala właściwie kształtować postawy młodych ludzi i podkreślać, że tolerancja to nie to samo, co uległość, bierność czy brak asertywności.
W zależności od dziedziny, można mówić o różnych typach tolerancji, np. tolerancji religijnej (odnosi się do przyzwolenia państwa na praktykowanie innej religii niż oficjalna, na akceptacji mniejszości etnicznych i ich wyznań), tolerancji politycznej (współistnienie różnych sił politycznych, bez prześladowań na tle politycznym), tolerancja różnorodności seksualnej, dla osób niepełnosprawnych, w szkole, w pracy itd.
Na rzecz tolerancji, a dokładnie jej propagowania, prowadzone są różne działania, z Dniem tolerancji na czele. Niestety przed Polską jeszcze długa droga, ponieważ obecnie nie jesteśmy uznawani za tolerancyjne społeczeństwo. Aby rozwijać tolerancję należy przede wszystkim być otwartym na odmienność, chcieć się rozwijać, dążyć do poznawania świata i innych ludzi. Zamknięcie się w sobie, w tylko sobie znanym otoczeniu sprzyja nietolerancji, a także prowadzi do niezrozumienia i strachu przed tym, co obce. A lęk często wywołuje frustrację lub agresję.
Tolerancję można rozwijać także poprzez pracę nad sobą, rozwijanie swojej wewnętrznej wrażliwości na innych, empatii, aktywne słuchanie innych. Jeśli masz problemy i często popadasz w konflikty z innymi ludźmi - musisz pracować także nad opanowaniem oraz sztuką konwersacji. Nie musimy się zgadzać ze sobą, ale nie musimy od razu iść na wojnę. Jeśli miewasz problemy w komunikacji - zapraszamy do umówienia się z naszymi specjalistami!
Źródła
- A. Borowiak, P. Szarota (red.): Tolerancja i wielokulturowość. Wyzwania XXI wieku. Warszawa 2004,
- V. Kopińska: Kilka uwag o tolerancji. „Wychowanie na co dzień” 2008, nr 3,
- J. Ryszewska-Banko, Tolerancja jako wartość i cel w edukacji wieloi międzykulturowej dziecka w młodszym wieku
szkolnym, EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA
2015, nr 4.
