Psychiatra to lekarz, który ukończył ogólne studia medyczne i specjalizację z psychiatrii. Zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń psychicznych. Ma uprawnienia do wystawiania recept, zwolnień lekarskich oraz skierowań na leczenie szpitalne. Od psychologa różni go przede wszystkim to, że jest lekarzem i stosuje leczenie farmakologiczne.
Psychiatrzy pomagają Pacjentom w przypadku stwierdzonych lub podejrzewanych zaburzeń psychicznych takich jak m.in.:
- Depresja: do objawów tego zaburzenia zalicza się smutek, utratę zainteresowań, niemożność odczuwania przyjemności, niską samoocenę, poczucie winy, zaburzenia snu, utratę apetytu, zmęczenie, słabą koncentrację, dolegliwości fizyczne oraz myśli i tendencje samobójcze. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie na depresję cierpi 264 mln osób. Jest ona jednym z ważniejszych powodów niepełnosprawności.
- Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD): podobnie jak depresja zaliczana jest do zaburzeń afektywnych (nastroju). W toku ChAD występują epizody depresyjne (charakteryzujące się obniżonym nastrojem i aktywnością), maniakalne/hipomaniakalne (które cechuje wzmożony nastrój i aktywność) lub mieszane. Wedle danych WHO na ChAD choruje około 45 mln osób na całym świecie;
- Schizofrenia: psychozy, w tym schizofrenię, cechują zniekształcenia w myśleniu, percepcji, poczuciu siebie, języku, emocjach oraz w zachowaniu. Objawy psychotyczne obejmują omamy (słyszenie, widzenie lub odczuwanie rzeczy, których nie ma) i urojenia (utrwalone fałszywe przekonania lub podejrzenia, które są utrzymywane, nawet jeśli istnieją dowody przeciwne). Schizofrenia może utrudniać chorym pracę lub naukę.
- Zaburzenia lękowe: to szerokie spektrum symptomów i zaburzeń, które mogą być diagnozowane pojedynczo, ale często ze sobą współwystępują. Zaliczamy do nich uogólnione zaburzenie lękowe, zaburzenie lęku panicznego i fobie. Charakteryzuje je lęk, zamartwianie się czy unikanie sytuacji powodujących niepokój.
- Zespół stresu pourazowego (zaburzenie stresowe pourazowe, PTSD): pojawia się po doświadczeniu lub byciu świadkiem traumatycznej sytuacji. Cechują go retrospekcje, koszmary senne i silny niepokój, a także niekontrolowane myśli o zdarzeniu. Objawy te powodują znaczne problemy w sytuacjach społecznych, zawodowych i w związkach. Mogą również zakłócać zdolność do wykonywania codziennych zadań;
- Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne: charakteryzuje się występowaniem uporczywych, natrętnych myśli (obsesji) i/lub przymusowych czynności (kompulsji). Zajmują one dużo czasu, powodują cierpienie, utrudniają funkcjonowanie i są niechciane. To schorzenie przewlekłe i trudne do leczenia, które nasila się w sytuacjach stresowych;
- Zaburzenia odżywania: cechują się szkodliwymi nawykami żywieniowymi, np. ograniczaniem kalorii czy objadaniem się. Wpływają na emocje, zdrowie oraz zdolność do codziennego funkcjonowania. Zaliczamy do nich m.in. jadłowstręt psychiczny (anoreksję), żarłoczność psychiczną (bulimię) oraz zespół napadowego objadania się (psychogenne przejadanie się). Zaburzenia odżywiania mogą zagrażać życiu;
- Zaburzenia dysocjacyjne: cechuje je utrata zwykle zintegrowanych funkcji świadomości, pamięci, tożsamości lub postrzegania środowiska. Są związane z doświadczeniem traumy i trudnościami w przetwarzaniu oraz integracji urazowych emocji, wspomnień i wrażeń. Wspomnienia mogą być przywoływane bez towarzyszącego im uczucia i emocji, może brakować spójnego sensu autobiografii, co prowadzi do problemów z poczuciem tożsamości;
- Zaburzenia osobowości: cechuje je trwały wzorzec zachowania i doświadczania wewnętrznego, który wyraźnie różni się od norm kulturowych charakterystycznych dla danej osoby oraz odnosi się do całego jej społecznego i osobistego życia. Powoduje on cierpienie lub ogranicza funkcjonowanie szkolne/zawodowe, społeczne czy osobiste i nie jest związany ze stosowaniem substancji psychoaktywnych lub ogólnym stanem zdrowia. Przykłady takich problemów to zaburzenia osobowości borderline, antyspołeczne zaburzenia osobowości czy narcystyczne zaburzenia osobowości;
- Zaburzenia snu: są to poważne problemy ze snem, które wymagają uwagi klinicznej. W zależności od dominujących objawów można je podzielić na zaburzenia z bezsennością, zaburzenia z nadmierną sennością, zaburzenia oddychania w czasie snu, zaburzenia rytmu okołodobowego snu i czuwania, parasomnie (zaburzenia polegające na występowaniu nieprawidłowych zdarzeń podczas snu) oraz zespół niespokojnych nóg;
- Zaburzenia spowodowane używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych oraz inne uzależnienia: to problemy związane z nadużywaniem alkoholu czy stosowaniem narkotyków. Zalicza się do nich również uzależnienia behawioralne (niechemiczne). Ich przykładem jest patologiczny hazard.
Zaburzenia psychiczne mogą wpływać na emocje, myśli i zachowania. Przykłady ich objawów, które świadczą o potrzebie wizyty u jednego z psychiatrów w gdańskiej placówce MindHealth, to:
- długotrwałe uczucie smutku lub przygnębienia;
- zmniejszona zdolność koncentracji;
- przesadny lęk, zamartwianie się;
- skrajne zmiany nastroju (wzloty i upadki);
- wycofanie się ze spotkań ze znajomymi i dotychczas lubianych zajęć;
- poważne zmęczenie, niski poziom energii, problemy ze snem;
- oderwanie się od rzeczywistości;
- niezdolność do radzenia sobie z problemami dnia codziennego lub stresem;
- nadużywanie alkoholu, zażywanie narkotyków czy dopalaczy;
- duże zmiany w nawykach żywieniowych;
- obniżenie popędu płciowego;
- bóle brzucha, pleców, głowy lub inne bóle bez uchwytnej przyczyny somatycznej;
- myśli samobójcze (wymagają pilnego zgłoszenia się po pomoc).
By urozpoznać zaburzenie i zaproponować dalsze postępowanie, specjalista przeprowadza badanie psychiatryczne. Podczas wywiadu dotyczącego Pacjenta i zgłaszanego problemu najczęściej pyta o:
- szczegóły związane z dolegliwościami;
- stosowane na stałe leki;
- wcześniejsze leczenie;
- urazy głowy;
- niedawne stresujące wydarzenia;
- myśli i próby samobójcze;
- sięganie po używki;
- przebieg dotychczasowego życia.
Ważną częścią badania psychiatrycznego jest również badanie somatyczne. Lekarz przeprowadza także ocenę stanu psychicznego Pacjenta, do czego może wykorzystać odpowiednie testy czy kwestionariusze. Czasem kieruje go na diagnozę psychologiczną.
Zdarza się, że psychiatra zleca dodatkowe badania laboratoryjne. Ma to np. na celu wykluczenie (lub potwierdzenie) zaburzeń ogólnomedycznych, które są przyczyną problemów w sferze psychicznej albo z nimi współwystępują.
Leczenie psychiatryczne zależy od rodzaju problemu, jego nasilenia i tego, co jest najlepsze dla Pacjenta. W wielu przypadkach najlepiej sprawdza się połączenie metod.
Sposoby leczenia stosowane przez psychiatrę w gdańskim MindHealth to m.in.:
- farmakoterapia: do najczęściej wykorzystywanych przez psychiatrów grup leków należą antydepresanty, leki przeciwlękowe, stabilizatory nastroju czy leki przeciwpsychotyczne;
- psychoedukacja: służy jasnemu przekazaniu informacji o zaburzeniu zdrowia psychicznego występującym u pacjenta i metodach jego leczenia;
- psychoterapia: polega na rozmowie o swoim stanie i związanych z nim problemach z wykwalifikowanym specjalistą;
- fototerapia: to metoda stosowana w leczeniu depresji sezonowej (pojawiającej się w okresie jesienno-zimowym i/lub zimowo-wiosennym);
- zabiegi stymulujące mózg: są zarezerwowane dla sytuacji, w których leki i psychoterapia nie działają;
- leczenie szpitalne: zaleca się je w ciężkich przypadkach, gdy chory nie może odpowiednio o siebie zadbać lub gdy istnieje zagrożenie skrzywdzenia siebie lub kogoś innego;
- leczenie nadużywania substancji psychoaktywnych (terapia uzależnień): jest potrzebne, jeśli Pacjent nie może samodzielnie przestać zażywać narkotyków czy nadużywać alkoholu;
- styl życia i domowe środki zaradcze: zalicza się do nich trzymanie się planu leczenia, unikanie używek, dbanie o sen, zdrowe odżywianie czy aktywność fizyczną, unikanie podejmowania decyzji w trakcie nasilenia problemu, zarządzanie czasem i energią oraz pozytywne nastawienie;
- radzenie sobie i wsparcie: obejmuje edukację własną na temat zaburzenia, dołączenie do grupy wsparcia oraz pozostawanie w kontakcie z przyjaciółmi i rodziną.
Koszt wizyty u psychiatry w MindHealth Gdańsk to 330 zł* w przypadku wizyty pierwszorazowej i 300 zł* za kolejną wizytę.
Na wizytę u psychiatry w Gdańsku można zapisać się przez internet, korzystając ze sklepu internetowego MindHealth — dostępne są zapisy zarówno na wizytę stacjonarną, jak i telemedyczną.
Wolisz porozmawiać? Istnieje też możliwość telefonicznej rezerwacji terminu: zapraszamy do kontaktu z naszą ogólnopolską infolinią pod numerem 22 566 22 24.
* Przedstawione ceny mają charakter informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu Art.66 par.1 Kodeksu Cywilnego.
