Zaburzenia psychiczne mogą być różne, jednak najczęściej mówi się o depresji. Według WHO to czwarta najpoważniejsza choroba na świecie (po chorobach układu krążenia, raku i cukrzycy), która oddziałuje negatywnie na cały organizm i znacząco obniża komfort życia. Dlatego jeśli zauważymy u kogoś bliskiego obniżenie nastroju, przewlekłe zmęczenie i utratę zainteresowania otaczającym światem, które utrzymują się dłużej niż 2 tygodnie, warto przyjrzeć się problemowi z bliska i porozmawiać. Poniżej radzimy, jak to zrobić.
Choroba umysłu nie różni się od choroby ciała, wymaga leczenia i pomocy specjalisty. To, że problemy pojawiły się same, nie oznacza, że same miną. Oczywiście ważne jest wsparcie bliskich, ale ono samo też niewiele zdziała. W końcu miłością i dobrym słowem chorób psychicznych się nie wyleczy, ale okazaniem zrozumienia można wiele pomóc. Dlatego, zamiast pocieszać i mówić, że wszystko się ułoży, trzeba powiedzieć jasno: „Widzę, że cierpisz”. Nazywanie uczuć i dzielenie się obserwacją to narzędzia stosowane także przez psychologów czy terapeutów. Warto uważać ze słowem „rozumiem” – jeśli nie przeżyliśmy czegoś podobnego i mówimy nieszczerze, chory może wyczuć fałsz, przez co poczuje się jeszcze gorzej.
Zaburzenie, które pojawia się nagle, nie jest łatwa do przepracowania dla członków rodziny. Czasem oni sami wymagają pomocy, aby odnaleźć się w nowej sytuacji i nauczyć się w niej funkcjonować. Uczuciem pojawiającym się najczęściej jest bezradność: współczują osobie chorej i chciałyby jej pomóc, ale nie wiedzą jak. Podczas rozmowy z psychologiem lub terapeutą warto dopytać o to, w jaki sposób funkcjonować przy chorej psychicznie osobie, jak z nią rozmawiać.
Zdarza się, że na terapię uczęszcza nie tylko osoba ze zdiagnozowanym problemem zdrowia psychicznego, ale i jej najbliżsi. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje zwłaszcza psychoterapia rodzinna i grupy wsparcia dla rodzin osób z depresją, urojeniami czy innymi objawami chorobowymi.
Jest kilka złotych zasad, które powinno się wprowadzić w życie, mieszkając z osobą z zaburzeniami. Przede wszystkim nie wolno uszczęśliwiać jej na siłę i wbrew woli – zakazane jest organizowanie przyjęć niespodzianek, zapraszania gości do chorego, natarczywego zachęcania go na siłę do wyjścia z domu. Owszem, warto zachęcać do podtrzymywania kontaktów i towarzyszyć w codziennych aktywnościach, ale nie za wszelką cenę.
Nie wolno wyręczać osób chorujących na depresję, schizofrenię lub jakiekolwiek poważne zaburzenia w ich obowiązkach. Owszem, pomoc jest wskazana, ale wyręczanie spowoduje tylko większą izolację. Pacjent zostanie pozbawiony wszystkich aktywności, przez co straci także motywację do jakiegokolwiek funkcjonowania. Chory powinien mieć zajęcie i zadania. Nie przytłaczaj chorego swoją troską i wsparciem, daj mu przestrzeń.
Nigdy nie podważaj autorytetu lekarza – nie mów, że się nie zna, czy że leki nie działają. Podstawą skutecznego leczenia jest zaufanie do lekarza i terapeuty. Pacjent musi przestrzegać zaleceń, a większość leków nie działa od razu. Na efekty leczenia psychiatrycznego trzeba poczekać powyżej 2 tygodni, a na efekty terapii — nawet kilka miesięcy.
Osoba chora psychicznie musi wyrazić zgodę na badania i leczenie psychiatryczne. Zgodnie z zapisami Ustawy o ochronie zdrowia istnieją tylko dwie sytuacje, kiedy Pacjent może być poddany leczeniu bez jego zgody:
- Kiedy zagraża swojemu życiu (próba samobójcza) lub zagraża życiu i zdrowiu innych osób;
- Kiedy nie jest zdolny do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych ze względu na utratę kontaktu z rzeczywistością.
O konieczności badania psychiatrycznego i wdrożenia leczenia farmakologicznego lub pobytu w szpitalu decyduje lekarz psychiatra lub inny lekarz (np. z dyżuru szpitalnego, na który trafił Pacjent po targnięciu się na własne życie). W razie potrzeby Pacjent, który cierpi na dotkliwe zaburzenie lub potrzebuje pilnej pomocy medycznej, może zostać przewieziony wtedy do szpitala psychiatrycznego z zastosowaniem środków przymusu.
Dostrzegasz cierpienie osoby bliskiej, ale nie umiesz jej pomóc? Zadzwoń i umów się na konsultację do poradni zdrowia psychicznego.
